Interoperacyjność
Realizacja zadań miast wspierana jest przez wiele systemów dziedzinowych, aplikacji czy baz danych. Cały czas pojawiają na się nowe rozwiązania, które dostarczać będą nowe dane, usługi i funkcjonalności. Pełne wykorzystanie potencjału nowoczesnych technologii cyfrowych (chociażby poprzez świadczenie e-usług publicznych na wysokim poziomie dojrzałości czy analizę danych na potrzeby wsparcia procesów decyzyjnych) wymaga zapewnienia efektywnego współdziałania systemów oraz integracji zbiorów danych. Jest to jedno z kluczowych wyzwań stojących przed miastami w zakresie cyfryzacji. W tym wpisie przybliżę kluczową cechę nowoczesnych systemów informatycznych w administracji publicznej – interoperacyjność.
Interoperacyjność to zdolność systemów teleinformatycznych oraz wspieranych przez nie procesów do wymiany danych oraz do dzielenia się informacjami i wiedzą (źródło: załącznik do uchwały Rady Ministrów ws. KRI). W przypadku systemów wspierających pracę miast celem interoperacyjności jest wspólne działanie systemów na rzecz realizacji zadań publicznych.
Interoperacyjność osiąga się przez:
- ujednolicenie, rozumiane jako zastosowanie kompatybilnych norm, standardów i procedur przez różne podmioty realizujące zadania publiczne, lub
- wymienność, rozumianą jako możliwość zastąpienia produktu, procesu lub usługi bez jednoczesnego zakłócenia wymiany informacji pomiędzy podmiotami realizującymi zadania publiczne lub pomiędzy tymi podmiotami a ich klientami, przy jednoczesnym spełnieniu wszystkich wymagań funkcjonalnych i pozafunkcjonalnych współpracujących systemów, lub
- zgodność, rozumianą jako przydatność produktów, procesów lub usług przeznaczonych do wspólnego użytkowania, pod specyficznymi warunkami zapewniającymi spełnienie istotnych wymagań i przy braku niepożądanych oddziaływań.
Aby osiągnąć interoperacyjność danych należy pokonać różnice w specyfikacji formatu, różnice semantyczne, a także różnice językowe i różnice w przeznaczeniu danych.
Warto wspomnieć również o zdefiniowanej w ustawie o infrastrukturze informacji przestrzennej interoperacyjności zbiorów i usług danych przestrzennych, której zapewnienie jest jednym z celów dyrektywy INSPIRE i która jest szczególnie istotna dla miast (wszak 80% wszystkich danych przetwarzanych w samorządzie lokalnym posiada odniesienie przestrzenne, a rola danych przestrzennych w zarządzaniu miastem inteligentnym jest znacząca o czym pisałem tutaj).
Interoperacyjności zbiorów i usług danych przestrzennych — rozumie się przez to możliwość łączenia zbiorów danych przestrzennych oraz współdziałania usług danych przestrzennych, bez powtarzalnej interwencji manualnej, w taki sposób, aby wynik był spójny, a wartość dodana zbiorów i usług danych przestrzennych została zwiększona.
Zapewnienie interoperacyjności wdrażanych systemów jest jednym z kluczowych kryteriów oceny projektów, które mają być współfinansowane ze środków unijnych. Zapewnienie interoperacyjności powinno być również priorytetem dla prowadzonych modernizacji systemów IT w miastach. Systemy wspierające zarządzanie miastem powinny wykorzystywać wspólne dane referencyjne, efektywnie wymieniać się danymi zgodnie ze zdefiniowanymi potrzebami i w końcu powinny współdziałać w celu obsługi procesów i świadczenia e-usług.
