W dniach 12-14 maja odbyła się XII edycja Smart City Forum – jednej z najważniejszych konferencji podejmujących tematykę miast inteligentnych w Polsce.

Forum rozpoczęły wystąpienia oraz dyskusja prezydentek oraz prezydentów miast różnej wielkości:

  • Jacek Jaśkowiak, Prezydent Miasta Poznania
  • Sabina Nowosielska, Prezydent Miasta Kędzierzyn-Koźle
  • Tadeusz Krzakowski, Prezydent Miasta Legnicy
  • Wojciech Bakun, Prezydent Miasta Przemyśl
  • Beata Moskal-Słaniewska, Prezydent Świdnicy
  • Bogdan Wenta, Prezydent Miasta Kielce
  • Adam Pustelnik, Pierwszy Wiceprezydent Miasta Łodzi
  • Marcin Skwierawski, Wiceprezydent Sopotu

Samorząd w nowej rzeczywistości społecznej, gospodarczej i technologicznej

Tegoroczna edycja Forum odbyła się w czasie, gdy pojawiła się nadzieja na  wyjście z ostatniego (miejmy nadzieję!) zakrętu pandemicznego. Zasadne są więc rozważania jaką lekcję wyniosą z niej polskie samorządy?

Wnioskiem dominującym podczas pierwszej debaty na tegorocznym Forum, było przyspieszenie bezprecedensowej cyfryzacji usług w miastach każdej wielkości. Fala cyfryzacji uruchomiła wiele mechanizmów, m.in. maksymalizację wykorzystania e-usług, funkcjonujących dotychczas w mieście oraz, mniej pozytywne, pogłębienie wykluczenia cyfrowego. Z tymi wyzwaniami samorządy będą się zmagać przez kolejne miesiące. Częściowe przeniesienie pracy urzędów do świata wirtualnego przyniosło również wymierne korzyści w samorządowych finansach i czasie pracy, a dodatkowo dało wytchnienie środowisku. Pozytywnym akcentem wspomnianym przez włodarzy, jest pogłębiona współpraca między miastami i możliwość konsultacji w ramach zarządzania kryzysowego.

Dane są wszędzie

W debacie na temat danych miejskich poruszone zostały kwestie kluczowe związane z data-driven management, zarządzaniem danymi miejskimi oraz ich zastosowaniem. Omówiono również możliwe wyzwania związane z efektywnym wspieraniem procesów zarządczych i decyzyjnych.

Jako najważniejsze wyzwania samorządu w zakresie zarządzania danymi wskazano podnoszenie kompetencji cyfrowych (samorządu oraz mieszkańców), koordynację oraz komunikację w zakresie wprowadzanych innowacji oraz zwiększanie efektywności gromadzenia i wykorzystania danych. Podkreślony został fakt, że władze miasta są stale odpowiedzialne za balansowanie pomiędzy inwestycjami  infrastrukturalnymi a  inwestycjami w cyfryzację, której mieszkańcy nie są w pełni świadomi. W przypadku zwiększenia efektywności pozyskiwania i utrzymywania zbiorów w mniejszych jednostkach zalecono szeroko zakrojone współprace i partnerstwa w ramach obszarów funkcjonalnych. W zakresie wykorzystania danych miejskich poruszono kwestię budowania centrów kompetencyjnych w miastach na wzór amerykańskich i europejskich Chief Data Officers, których zadaniem powinno być zarządzanie danymi miejskimi, wykorzystanie ich potencjału w realizacji zadań miasta, zapewnią odpowiednie szkolenia oraz wykorzystanie dobrych praktyk.

Usługi w mieście

W dobie pandemii płatności bezgotówkowe spotkały się pozytywnym odzewem społeczeństwa. Z uwagi na zwiększenie bezpieczeństwa przed ewentualną transmisją wirusa do tej formy płatności przekonało się również wiele starszych osób, które do tej pory korzystały ze standardowej formy płatności. Oprócz higieny kluczowe stały się również aspekty związane z praktycznością tego rozwiązania. W ramach panelu związanego z usługami w mieście włodarze miast skupili się na rozwiązaniach wprowadzających możliwości transakcji bezgotówkowych m. in.: w biletomatach znajdujących się w pojazdach komunikacji miejskiej czy punktach obsługi pasażera. Zwrócono również uwagę na istotę możliwości opłaty przejazdu transportem publicznym już z poziomu aplikacji. Zgodnie uznano, że płatności bezgotówkowe to stały trend, który z czasem będzie się rozwijał. Obecnie możliwe są już płatności bezdotykowe poprzez smartfona lub smartwatcha, znajdującego się na nadgarstku klienta, a być może za kilka lat do wykonania transakcji posłuży nam już tylko ludzkie oko i skan tęczówki.

Jak skutecznie zbudować cyfrowy urząd w małej gminie?

W panelu poruszono temat związany z cyfrowym wykluczeniem małych gmin i wsi, które borykają się z ograniczonym dostępem do szybkiego Internetu. Uczestnicy panelu omówili sposoby i rozwiązania, które sukcesywnie wdrażali przez ostatni rok na zarządzanych obszarach, np. uruchomienie 30 punktów z dostępem do bezpłatnego Wi-Fi w gminie Szadek, a także rozwój szerokopasmowego Internetu np. w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa.

Transport i Infrastruktura

Zdaniem włodarzy miast innowacje będą następować w dwóch kierunkach:

  • Większy nacisk na promocję i zachęcanie mieszkańców do korzystania z transportu publicznego, a co za tym idzie, powrót do komunikacji korzyści płynących ze zbiorowego transportu.
  • Integracja usług publicznych i prywatnych w ramach jednego serwisu poprzez dialog między biznesem, a miastem.

Ponadto, wielu panelistów podkreśliło, aby czas pandemii potraktować jako szansę do przedefiniowania mobilności. Ostatni rok pokazał, że miasta muszą zadbać o dobre skomunikowanie przestrzeni publicznej. Co więcej, zmniejszanie powierzchni biurowej na rzecz pracy zdalnej daje nowe możliwości przeprojektowywania obszaru miasta, dostarczając mieszkańcom to, czego najbardziej w ostatnim okresie im brakowało – terenów zielonych.

 Ekologia – w kierunku Green Cities

 W ramach panelu Green City poruszono tematy związane z ekologią w mieście. Zwrócono uwagę na konieczność redukcji samochodów na ulicach, naprzeciw czemu od lat wychodzi firma Inpost, oferując odbiór paczek w paczkomatach. Rozwiązanie pozwala na ograniczenie ilości samochodów dostawczych w miastach i tym samym w pewnym stopniu wpływa na redukcję generowanego śladu węglowego. W ramach panelu wskazano również działania i rozwiązania, które przyczyniają się do rozwoju idei Green Cities, w tym świadome planowanie przestrzenne,  projektowanie infrastruktury rowerowej, wdrożenie Inteligentnych Systemów Transportowych, na przykładzie Wrocławia – wprowadzenie systemu umożliwiającego lokalizację autobusów miejskich oraz rozwój inicjatyw związanych z wypożyczaniem rowerów miejskich oraz aut, czyli tzw. car sharing, które sukcesywnie realizowane są w Warszawie. Zwrócono również uwagę na istotę budowy inteligentnych budynków, oświetlenia, optymalizację systemów transportowych, tworzenie City Labów, wdrażanie Open Data, a także możliwości jakie dają tzw. Digital Twins, czyli cyfrowe bliźniaki fizycznych obiektów. Główne wnioski wynikające z panelu dotyczącego ekologii w miastach to konieczność zrozumienia istoty roli miast w walce ze zmianami klimatycznymi, wprowadzenie polityki niskoemisyjnej, konieczność upowszechnienia zastosowania odnawialnych źródeł energii, a także mądre wykorzystanie danych cyfrowych.  

Edukacja i szkoły

W tej części konferencji paneliści pochylili się nad wyzwaniem edukacji zdalnej, przed którym była postawiona polska szkoła przez ostatni rok. Wnioski płynące z tej dyskusji są bardzo konkretne. Po pierwsze: nie zmarnować kompetencji cyfrowych nabytych przez nauczycieli i dostosować do nich placówki oraz program nauczania. Po drugie: zaoferować zintensyfikowaną pomoc psychologiczną dla dzieci i młodzieży.

Społeczeństwo i przedsiębiorcy

W ramach panelu przeprowadzono debatę na temat możliwości wsparcia i utrzymania miejsc pracy w miastach, rolę małych firm i lokalnych przedsiębiorców, a także nowe perspektywy rozwoju turystyki. Skupiono się na istocie podniesienia jakości życia społeczeństwa i dobrych praktykach z tym związanych, m.in.:  rozwoju przestrzeni zielonych w mieście, a także partycypację publiczną i niwelowanie problemów społecznych. Zwrócono również uwagę na rolę przedsiębiorców wdrażających innowacyjne rozwiązania w miastach. Wskazano możliwości i korzyści wynikające z budowy Specjalnych Stref Ekonomicznych, na przykładzie Mieleckiej i Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, wspierających samorządy i przedsiębiorców. W trakcie debaty padło stwierdzenie, że efektywne wdrażanie nowoczesnych technologii, wpływ na tworzenie tkanki miejskiej i poprawa jakości życia mieszkańców wymagają ścisłej współpracy włodarzy miast i przedsiębiorców. Trudno się z tym nie zgodzić.

Mimo, że tym razem zabrakło  dyskusji kuluarowych, to były intensywne i inspirujące dwa dni wystąpień, prezentacji oraz paneli dyskusyjnych. Do zobaczenia podczas kolejnej edycji, miejmy nadzieję że już w formie tradycyjnej!

Blog smartcity-expert.eu był głównym partnerem medialnym wydarzenia.