Smart City Forum: nowe perspektywy dla miast

W dniach 18–19 listopada 2024 roku Warszawa stała się miejscem spotkania ekspertów, samorządowców i przedsiębiorców na 19. edycji Smart City Forum. To wyjątkowe wydarzenie od lat skupia osoby i instytucje zaangażowane w rozwój technologii miejskich. Podczas tegorocznej edycji uczestnicy dyskutowali o tym, jak sprawić, by miasta były bardziej nowoczesne, wygodne i przyjazne dla mieszkańców.

Dzień 1: Jak zmieniać miasta na lepsze?

Rozmowy o przyszłości samorządów

Pierwszy dzień forum rozpoczął się od wystąpień otwierających, w których liderzy lokalni i przedstawiciele rządu mówili o kierunkach rozwoju miast w Polsce. Podkreślano, że technologia to tylko narzędzie – najważniejsze jest mądre zarządzanie miastem i współpraca z mieszkańcami.

W pierwszym panelu prezydenci i burmistrzowie różnych miast – w tym Gliwic, Zielonej Góry i Rzeszowa – dzielili się swoimi doświadczeniami. Mówili o wyzwaniach, takich jak:

  • korzystanie z funduszy na cyfryzację,
  • współpraca z biznesem w ramach partnerstw publiczno-prywatnych,
  • przygotowanie miast na zmiany klimatyczne.

Rozmowy pokazały, że każde miasto stoi przed innymi wyzwaniami, ale wiele problemów można rozwiązać dzięki współdziałaniu i innowacjom. Ważnym aspektem tej debaty były równnież kwestie bezpieczeństwa w kontekście wony w Ukrainie. Samorządowcy podkreślili, że wiele polskich miast nie jest przygotowanych na sytuacje kryzysowe. Głównym problemem jest brak schronów, które mogłyby zapewnić bezpieczeństwo mieszkańcom w razie zagrożenia. Nowych schronów prawie się nie buduje, a wiele istniejących nie jest odpowiednio zinwentaryzowanych. Ciekawą propozycję przedstawił prezydent Rzeszowa, Konrad Fijołek. Miasto planuje budowę nowych schronów, ale problemem są koszty. Wskazał jednak, że współpraca z deweloperami może być rozwiązaniem. Coraz częściej firmy budowlane proponują, aby schrony były wliczane w nowe inwestycje mieszkaniowe. Samorządowcy apelują, aby nowe przepisy uwzględniały takie inicjatywy. Wprowadzenie zachęt podatkowych czy ułatwień dla deweloperów mogłoby znacznie przyspieszyć tworzenie miejsc schronienia. Takie rozwiązania są już stosowane w Europie i mogą być opłacalne – budowa schronu publicznego jest dziesięć razy droższa niż dofinansowanie takiej inwestycji przez dewelopera. 
Polskie miasta muszą również zadbać o ochronę infrastruktury krytycznej, takiej jak sieci energetyczne, wodociągi czy ciepłownie. Gliwice inwestują w technologie Smart City, które pozwalają monitorować zagrożenia, takie jak powodzie czy awarie wodociągowe. Wdrażanie sztucznej inteligencji w zarządzaniu kryzysowym może zwiększyć efektywność działań.

Technologia, która pomaga oszczędzać

Kolejny blok dyskusji dotyczył tego, jak miasta mogą oszczędzać pieniądze dzięki nowoczesnym rozwiązaniom. Omówiono m.in.:

  • inteligentne oświetlenie uliczne, które dostosowuje się do natężenia ruchu,
  • gospodarkę odpadami, gdzie czujniki monitorują napełnienie pojemników na śmieci, co pozwala lepiej planować ich odbiór,
  • termomodernizację budynków, dzięki której urzędy, szkoły i inne instytucje miejskie zużywają mniej energii.

Przykłady pokazały, że technologie te nie tylko zmniejszają koszty, ale także poprawiają jakość życia mieszkańców. Nowoczesne miasta coraz częściej stawiają na rozwiązania technologiczne, które nie tylko optymalizują codzienne funkcjonowanie, ale przede wszystkim generują wymierne oszczędności. W trakcie Smart City Forum omówiono kilka inspirujących przykładów, które pokazują, jak innowacje mogą wspierać samorządy w efektywnym zarządzaniu zasobami i budżetem.

Wykorzystanie danych w zarządzaniu miastem

Jednym z kluczowych tematów pierwszego dnia było wykorzystanie danych w zarządzaniu miastami. Eksperci podkreślali, że dane mogą pomóc w wielu obszarach, takich jak:

  • planowanie przestrzenne,
  • zarządzanie ruchem ulicznym,
  • monitorowanie jakości powietrza.

Przedstawiono przykłady miast, które z powodzeniem wykorzystują nowoczesne systemy analizy danych, by lepiej odpowiadać na potrzeby swoich mieszkańców. Paneliścu szczególną uwagę poświęcono roli danych w zarządzaniu miastami. Eksperci zgodnie podkreślali, że właściwe wykorzystanie nowoczesnych technologii analitycznych pozwala samorządom nie tylko na podejmowanie lepszych decyzji, ale również na szybsze i bardziej efektywne reagowanie na potrzeby mieszkańców. Dane stały się kluczowym narzędziem w procesie przekształcania miast w inteligentne, zrównoważone i przyjazne środowiska życia. Nie zabrakło przykładów miejskiego wykorzystania danych. 

Dzień 2: Bezpieczeństwo i energia przyszłości

Bezpieczeństwo cyfrowe – priorytet dla miast

Drugiego dnia dużo uwagi poświęcono bezpieczeństwu w miastach. Rafał Porada, reprezentujący Przemyśl, opowiadał o działaniach miasta na rzecz ochrony systemów IT. Podkreślił, jak ważne jest:

  • edukowanie pracowników urzędu i mieszkańców w zakresie cyberzagrożeń,
  • budowanie zespołów, które szybko reagują na ataki hakerskie,
  • wprowadzenie systemów monitorowania i ochrony kluczowej infrastruktury.

Dyskusje dotyczyły także tego, jak zabezpieczać sieci energetyczne i wodociągowe przed cyberatakami. Przedstawiciele innych samorządów uczestniczący w tej debacie wskazywali na to, iż każde miasto jest inne i wdrażane rozwiązania wymagają skalowalności i dostosowania do indywidualnych potrzeb. Paneliści zgodnie stwierdzili, iż cyberbezpieczeństwo jest procesem który polega na ciągłej analizie i doskonaleniu wdrożonych rozwiązań. Centra Usług Wspólnych pozwalają na standaryzowanie tego procesu w skali miasta. Podczas dyskusji rozmawiano również o CUW-ie w formule regionalnej obejmującej kilka miejscowości. Idea ta wydaje się być słuszna, ale problemem może być zbyt duże zróżnicowanie systemów w każdej z jst. Przedstawiciele biznesu podczas tej debaty zwracali uwagę na kwestie związane z brakiem lub niskim poziomem kompetencji pracowników odpowiadających za IT zwłaszcza w małych miejscowościach.

Mieszkańcy jako współtwórcy zmian

W kolejnej części forum rozmawiano o tym, jak angażować mieszkańców w rozwój miast. Przykłady z takich miast jak Rzeszów czy Toruń pokazały, że inicjatywy typu UrbanLab mogą stać się miejscem współpracy między mieszkańcami, urzędnikami i przedsiębiorcami. W ten sposób można wypracowywać rozwiązania, które najlepiej odpowiadają na potrzeby społeczności.

Zrównoważona energia w miastach

Forum zakończyło się debatą o energii przyszłości. Eksperci mówili o tym, jak miasta mogą uniezależnić się od paliw kopalnych dzięki:

  • instalacjom fotowoltaicznym,
  • magazynowaniu energii,
  • rozwojowi infrastruktury dla samochodów elektrycznych.

Zrównoważona energia to nie tylko korzyści dla środowiska, ale także oszczędności dla miast i ich mieszkańców.

Podsumowanie

19. edycja Smart City Forum pokazała, że polskie miasta są gotowe na wyzwania przyszłości. Dzięki współpracy samorządowców, ekspertów i mieszkańców można tworzyć miasta, które są bezpieczne, ekologiczne i wygodne do życia. Przemyśl, ze swoim zaangażowaniem w debatę o inteligentnych miastach, udowodnił, że technologia może być narzędziem do budowania lepszego jutra.